Είναι αρκετά συχνό το τελευταίο χρονικό διάστημα το φαινόμενο να αποστέλλονται σε αρκετούς συμπολίτες μας ατομικά ειδοποιητήρια από τα ασφαλιστικά ταμεία (ΟΑΕΕ, ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, κτλ), για χρέη προς αυτά. Συγκεκριμένα, έχουν σταλεί ειδοποιητήρια και από το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), στο οποίο έχουν διαβιβαστεί από 01-07-2013 αρκετές υποθέσεις με ληξιπρόθεσμες οφειλές του ΟΑΕΕ και του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και από 01-01-2014 του ΟΓΑ και του ΕΤΑΑ...
Το άνω Κέντρο ιδρύθηκε με το Ν. 4172/2013, σε αυτό διαβιβάστηκαν οι οφειλές προσώπων με ληξιπρόθεσμα χρέη άνω των 5.000€ σε κάθε ταμείο, και σκοπός του είναι, μεταξύ άλλων, και η είσπραξη των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών και η εκτέλεση δράσεων για την επίτευξη του σκοπού του.
Σύμφωνα με το άρθρο 101 του άνω νομοθετήματος και την ΥΑ Φ.80000/οικ.25379/312 ΦΕΚ Β 2699 2013 συντάσσεται από τον ασφαλιστικό οργανισμόπράξη βεβαίωσης της οφειλής τον επόμενο μήνα λήξης της εμπροθέσμου καταβολής των ασφαλιστικών οφειλών και σε κάθε περίπτωση μέχρι έξι (6) μήνες από την ημέρα που οι ασφαλιστικές οφειλές κατέστησαν καθυστερούμενες. Η άνω πράξη βεβαίωσης διαβιβάζεται εντός μηνός στο ΚΕΑΟ, της αποδίδεται μοναδικός αριθμός, και αποτελεί πλέον τον εκτελεστό και νόμιμο τίτλο, βάσει του οποίου μπορεί να γίνει αναγκαστική είσπραξη των οφειλών, σύμφωνα με το Ν.Δ. 356/1974 Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ). Εν συνεχεία: α) ενημερώνεται ο οφειλέτης με κάθε πρόσφορο μέσο για την οφειλή του και την έναρξη διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης (πρόσκληση για τακτοποίηση οφειλών) και καλείται να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει το σύνολο της οφειλής του άμεσα, β) εντός μηνός από την έκδοση του εκτελεστού τίτλου και την εγγραφή της Πράξης Βεβαίωσης Οφειλής στο Ειδικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Εσόδων του ΚΕΑΟ, αποστέλλεται ατομική ειδοποίηση και τάσσεται προθεσμία είκοσι (20) ημερών εντός της οποίας καλείται ο οφειλέτης να εξοφλήσει ή να ρυθμίσει το χρέος, γ) μετά την εκπνοή της ως άνω προθεσμίας ο εκτελεστός τίτλος διαβιβάζεται στα κατά τόπο αρμόδια όργανα για εκτέλεση σύμφωνα με τον ΚΕΔΕ, ως ισχύει.
Στο Ν.Δ. 356/1974 «Κώδικας Εισπράξεων Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.)» ορίζονται αναλυτικά οι διαδικασίες που ακολουθούνται για την είσπραξη των οφειλόμενων ποσών. Στο άρθρο 2 ορίζεται ότι η είσπραξη των δημοσίων εσόδων γίνεται δυνάμει νομίμου τίτλου και ειδικότερα «…Με την εξαίρεση των φόρων και των λοιπών δημοσίων εσόδων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), για τα οποία εφαρμόζονται αποκλειστικά οι διατάξεις του ως άνω Κώδικα, νόμιμο τίτλο αποτελούν: α) Τα έγγραφα, στα οποία οι αρμόδιες αρχές προσδιορίζουν, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, τον οφειλέτη, το είδος, το ποσό και την αιτία της οφειλής. β) Τα δημόσια ή ιδιωτικά έγγραφα, από τα οποία αποδεικνύεται η οφειλή. γ) Τα δημόσια ή ιδιωτικά έγγραφα, από τα οποία πιθανολογείται η οφειλή, ως προς την ύπαρξη και το ποσό αυτής, κατά την έννοια του άρθρου 347 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.». Επιπλέον, στο άρθρο 9 ορίζεται ότι «Τα αναγκαστικά μέτρα που εφαρμόζονται για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων είναι τα εξής: 1) Κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη είτε κινητών και απαιτήσεων του, εν γένει στα χέρια τρίτου. 2) Κατάσχεση ακινήτων».
Σύμφωνα λοιπόν με σχετική έκθεση του ΚΕΑΟ τον Αύγουστο του 2014, μέχρι τις 31.7.2014 είχαν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 10.472.769.238,72 ευρώ από συνολικά 213.234 οφειλέτες, είχαν αποσταλεί 64.267 προσκλήσεις (58.243 σε οφειλέτες του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. και 6.024 σε οφειλέτες του Ο.Α.Ε.Ε.) και 94.548 Ατομικές Ειδοποιήσεις σε οφειλέτες Ι.Κ.Α. –Ε.Τ.Α.Μ., Ο.Α.Ε.Ε. και Ο.Γ.Α.
Η έκδοση λοιπόν της άνω πράξης βεβαίωσης αποτελεί τον εκτελεστό και νόμιμο τίτλο, βάσει του οποίου δύναται να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα κατά της περιουσίας του οφειλέτη, όπως π.χ. εγγραφή υποθήκης, κατάσχεση και πλειστηριασμός.
Η ελληνική νομοθεσία όμως δεν αφήνει δίχως μέσο άμυνας τον οφειλέτη, εφόσον έχει βάσιμο και νόμιμο λόγο. Εξαρτάται βέβαια κατά ποιάς πράξης θα κινηθεί ο οφειλέτης και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η κάθε υπόθεση, καθώς αυτά παίζουν ρόλο για το ποιο ένδικο βοήθημα θα επικαλεστεί. Η κάθε υπόθεση βεβαίως εκτιμάται από τον δικηγόρο του οφειλέτη και γίνεται η επιλογή της επόμενης νομικής κίνησης.
Επιγραμματικά, και ανάλογα με την κάθε περίπτωση, υπάρχει το δικαίωμα άσκησης προσφυγής κατά της εκτελεστής ατομικής διοικητικής πράξης, αλλά και η άσκηση ανακοπής και αναστολής εκτέλεσης κατά κάθε πράξης της διοικητικής εκτέλεσης. Έτσι λοιπόν, μπορεί να ασκηθεί ανακοπή σύμφωνα με το άρθρο 73 του Κ.Ε.Δ.Ε., τόσο πριν την έναρξη της εκτέλεσης, που μπορεί να στραφεί α) κατά της εκδοθείσης ατομικής ειδοποιήσεως, β) κατά του εκδοθέντος και μη εκτελεσθέντος εντάλματος προσωπικής κρατήσεως και γ) κατά του νομίμου τίτλου, όσο και μετά την έναρξη της εκτέλεσης για συγκεκριμένους λόγους (π.χ. όταν υπάρχει άκυρος τίτλος προς είσπραξη ή εάν το χρέος αποσβέστηκε, συμψηφίστηκε ή παραγράφηκε). Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 217 του Ν. 2717/1999 (Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, Α΄ 97), μπορεί να ασκηθεί ανακοπή «κατά κάθε πράξης που εκδίδεται στα πλαίσια της διαδικασίας της διοικητικής εκτέλεσης και, ιδίως, κατά: α) της πράξης της ταμειακής βεβαίωσης του εσόδου, β) της κατασχετήριας έκθεσης, γ)του προγράμματος πλειστηριασμού, δ) της έκθεσης πλειστηριασμού, και ε) του πίνακα κατάταξης», ενώ σε περίπτωση που όντως διαπιστωθεί παράβαση νόμου ή ουσιαστικές πλημμέλειες της προσβαλλόμενης πράξης, τότε το Δικαστήριο προβαίνει σε ολική ή μερική ακύρωση ή τροποποίησή της. Να σημειωθεί όμως ότι η προθεσμία για την άσκηση της ανακοπής είναι σύντομη, ήτοι εντός 30 ημερών για τις περιπτώσεις α, β, δ και ε και εντός 10 ημερών για την περίπτωση γ.
Πλην όμως, επειδή η άσκηση της ανακοπής δεν αναστέλλει από μόνη της την εκτελεστότητα της πράξης (δηλαδή τα ταμεία ή το ΚΕΑΟ μπορούν να προχωρήσουν σε περαιτέρω ενέργειες εκτέλεσης, π.χ. κατάσχεση και πλειστηριασμό), πρέπει ενδεχομένως να ασκηθεί και αίτηση αναστολής της εκτέλεσης (ασφ. μέτρα), ώστε εάν γίνει δεκτή να ανασταλεί η εκτέλεση.
Αναφορικά δε με την κατάσχεση μισθού, σύνταξης και κάθε φύσεως ασφαλιστικών βοηθημάτων που καταβάλλονται περιοδικά, πρέπει να λεχθεί ότι είναι επιτρεπτή, σύμφωνα με το άρθρο 31 Κ.Ε.Δ.Ε., μόνον ως προς ποσοστό ¼ αυτών, ενώ επιπλέον δεν επιτρέπεται η κατάσχεσή τους, εφόσον το ποσό αυτό μηνιαίως είναι μικρότερο των 1.500€. Στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό, επιτρέπεται η κατάσχεση επί του ¼ αυτών, το εναπομένον όμως ποσό δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 1.500€.
Συμπερασματικά, και υπό τη μέγγενη της απελευθέρωσης των πλειστηριασμών και της διαρκώς εντεινόμενης ύφεσης, η άμεση παροχή νομικής συμβουλής από κάποιον δικηγόρο και η λήψη των ενδεδειγμένων νομικών ενεργειών είναι επιβεβλημένες, εν όψει και των προϋποθέσεων και των σύντομων προθεσμιών που προβλέπει η νομοθεσία.
Γεώργιος Γ. Τσιάπος
Δικηγόρος
Μεταπτυχιακό στο Εμπορικό Δίκαιο
LL.M. in Commercial Law
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου